EEN OP DE DRIE VROUWEN ERVAART GEBREK AAN COMMUNICATIE EN INSPRAAK TIJDENS DE BEVALLING: "GEVOEL DAT ER OVER HUN HOOFD GEPRAAT WORDT"

De studie aan de UGent maakt deel uit van een Europees onderzoek naar ervaringen van vrouwen over de kwaliteit van zorg bij bevallingen in het ziekenhuis. In ons land namen 1.115 vrouwen deel aan de studie.

Ze kregen een vragenlijst gebaseerd op maatstaven voor kwaliteit van de WHO, gegroepeerd in 4 domeinen: zorgverlening, de ervaring van de zorg, de beschikbaarheid van middelen en organisatorische veranderingen die te maken hebben met de coronapandemie.

De bevraging vond plaats tussen mei 2020 en mei 2023.

"Het gevoel dat over hun hoofden gepraat wordt"

"De meest belangrijke en meest opvallende conclusie voor ons was dat een op de drie vrouwen aangaf dat de communicatie moeilijk verliep, en dat ze te weinig inspraak had in de beslissingen bij de bevalling", zegt onderzoekster Anna Galle.

In cijfers: 31,1 procent van de bevraagde vrouwen klaagde over onduidelijke communicatie, 32,9 procent stelde dat ze niet betrokken werd bij keuzes die gemaakt werden tijdens de bevalling.

"Heel vaak gebeurt er iets, van een knip tot een spoedkeizersnede, waarbij vrouwen geen uitleg krijgen", zegt Galle. "Dat dat gebeurt ervaren ze op zich daarom niet per se als problematisch, maar wel zonder dat ze geïnformeerd worden, of dat hen gevraagd wordt of het oké is."

"We zien dat dikwijls terugkomen: het gevoel dat over hun hoofden gepraat wordt, dat er niet gezegd wordt wat er gebeurt of moet gebeuren en waarom."

Geïnformeerde toestemming

Informed consent, oftewel geïnformeerde toestemming, staat nochtans in de wet op de patiëntenrechten. "Dat geldt in alle takken van de gezondheidszorg", zegt Galle. "Maar je merkt dus dat dat niet altijd gebeurt, er is wel werk aan."

Het is belangrijk dat gezondheidswerkers zich er meer bewust van zijn hoe belangrijk dat is, zegt Galle. Maar ook in het gezondheidssysteem zelf moet er meer tijd voor zijn. "In ons onderzoek gaf 46 procent van de ondervraagde vrouwen aan dat er volgens hen te weinig gezondheidswerkers waren. Dat kan er zeker verband mee houden."

"Dikwijls lopen zorgverleners enkel binnen om iets te doen. Als je van kamer naar kamer moet lopen om handelingen uit te voeren, als je in dat ritme zit, als je niet eens gewoon naast een patiënt kan gaan zitten, dat kan wel een invloed hebben."

Informatie kan de ervaring veranderen

Meer aandacht voor communicatie en geïnformeerde toestemming dus. "Dat klinkt heel formeel, alsof er altijd een document getekend moet worden, maar dat is zeker niet zo. Oogcontact maken, een vraag 'is het oké als we dit doen', dat is al voldoende."

En dat gaat over een grote variatie aan handelingen, van het plaatsen van een infuus tot een keizersnede. "Bijna standaard krijgen vrouwen die in het ziekenhuis komen om te bevallen een infuusje, zonder dat ze uitleg krijgen waarvoor dat dient. Die uitleg wel of niet krijgen, dat kan de beleving heel erg kleuren."

Ook de vaginale knip komt ter sprake. "Als je weet waarom dat voorgesteld wordt, waarom dat kan helpen, dat geeft al een ander gevoel dan als dat gewoon gebeurt terwijl je erbij ligt als passieve patiënt."

Hoe subtiel de handeling ook is, informatie is heel belangrijk voor de beleving van de bevalling, zegt Galle. "Dat kan de ervaringen van vrouwen tijdens de bevalling volledig veranderen."

Respectvolle geboortezorg

Uit het onderzoek kwamen ook positieve zaken naar voren. "88 procent van de ondervraagde vrouwen voelt zich respectvol behandeld", zegt Galle nog.

In maart stelde de Vlaamse beroepsvereniging van gynaecologen (VVOG) een charter voor waarin ze oplijst wat goede zorg is bij een bevalling. Het charter is een kader voor gynaecologen en zwangere vrouwen.

De klemtoon ligt op respectvolle geboortezorg. Ook in nood-breek-wet-situaties, waar snel beslissingen genomen moeten worden, blijven respect, informatie en inspraak de regel.

Het charter kwam er kort na een informatierapport van de Senaat over verloskundig geweld en negatieve getuigenissen van vrouwen over hun bevalling.

2024-05-05T07:52:51Z dg43tfdfdgfd